İngiltere Parlamentosu’nun yeni raporu, F-35 jet programındaki bütçe yetersizliği, personel eksikliği ve planlama hatalarının ülkenin hava gücünü tehlikeye attığını ortaya koydu. Planlanan 138 uçaktan yalnızca 37’si hizmette.
İngiltere’nin ABD öncülüğünde yürütülen F-35 savaş jeti programı, neredeyse 40 yıl sonra bile hedeflenen noktaya ulaşamadı.
Planlanan 138 uçaktan yalnızca 37’sinin hizmette olduğu program, mali yetersizlikler, pilot ve mühendis eksikliği ile giderek derinleşen bir krize sürükleniyor.
İngiltere Parlamentosu’nun Kamu Hesapları Komitesi (Public Accounts Committee) tarafından yayımlanan raporda, Savunma Bakanlığı’nın kısa vadeli tasarruf kararlarının uzun vadede maliyetleri artırdığı ve uçakların operasyonel kabiliyetini zayıflattığı belirtildi.
“Kabul Edilemez” Personel Eksikliği
Raporda, pilot ve mühendis açığının “kabul edilemez” boyutlara ulaştığı, bu durumun da uçuş sıklığını kısıtladığı vurgulandı.
Komite, bu eksikliği gidermek için en az 168 mühendisin daha istihdam edilmesi gerektiğini, bunun da mevcut kadroya göre %20’lik bir artış anlamına geldiğini açıkladı.
2013’ten bu yana RAF Marham Üssü’nde konuşlu F-35 filosu, yetersiz altyapı ve düşük standartlardaki konaklama koşulları nedeniyle işe alım ve personel elde tutma sorunlarıyla da mücadele ediyor.
Beş Kritik Bulgudan Öne Çıkanlar
Parlamento raporu, İngiltere’nin F-35 programında yaşanan sorunları beş ana başlık altında topladı:
Kritik Tesis Gecikmesi:
F-35’in radar izi gizliliğini sağlayan Hava İmza Değerlendirme Tesisi yatırımı, 82 milyon sterlin tasarruf gerekçesiyle ertelendi. Bu kararın, tesisin 2032’de tamamlandığında 16 milyon sterin ek maliyet doğuracağı belirtildi.
Altyapı Maliyetinde Üç Kat Artış:
Donanma için planlanan filo altyapısının altı yıl ertelenmesi, maliyeti 56 milyon sterlinden 154 milyona çıkardı.
Gerçekçi Olmayan Bütçe Tahminleri:
Savunma Bakanlığı, 138 jetin toplam maliyetini 2069 yılına kadar 57 milyar sterlin olarak açıkladı. Ancak milletvekilleri, bu tahminin yakıt ve bakım masraflarını içermediği için “gerçek dışı” olduğunu söyledi.
Silah Sisteminde Eksiklik:
F-35B jetlerinin, 2030’lara kadar uzun menzilli füzelere sahip olamayacağı bildirildi. Bu durum, gelişmiş hava savunma sistemlerine sahip ülkelerle olası çatışmalarda ciddi bir zafiyet yaratıyor.
Operasyonel Kapasite İddiası:
Kraliyet Hava Kuvvetleri, eksikliklere rağmen F-35B filosunun “tam operasyonel kapasiteye ulaştığını” duyurmayı planlıyor. Ancak uzmanlar, bu açıklamanın “gerçeği yansıtmadığını” belirtiyor.
“Kısa Vadeli Kararlar, Uzun Vadeli Kayıplar”
Komite Başkanı Sir Geoffrey Clifton-Brown, Savunma Bakanlığı’nın mali yönetimini sert sözlerle eleştirdi:
“Eğer çatısı akan bir ev sahibiyseniz, kısa vadeli maliyet kararları almak tavsiye edilmez. Bu tür hatalar, karmaşık bir savaş jeti programında geri dönüşü olmayan zararlara yol açar.”
Nükleer Taşıma Yeteneği Belirsiz
Haziran ayında Başbakan Sir Keir Starmer, ABD nükleer silahlarını taşıyabilecek F-35A varyantlarının satın alınacağını duyurmuştu. Ancak, bu uçakların NATO görevleri için sertifikasyon sürecine dair net bir zaman çizelgesi veya maliyet tahmini hâlâ bulunmuyor.
Savunma Bakanlığı, 3,2 milyar sterlinlik bütçeyle 15 adet F-35B ve 12 adet F-35A satın almayı planlıyor.
Savunma Bakanlığı’ndan Açıklama
Savunma Bakanlığı sözcüsü, rapordaki bulgulara yanıt olarak şunları söyledi:
“Raporun ele aldığı kararların çoğu önceki hükümet döneminde alınmıştır. Yeni Stratejik Savunma İncelemesi kapsamında, tedarik, altyapı, işe alım ve becerilerle ilgili tarihi sorunları çözmek üzere kapsamlı planlar geliştirdik.”
Airport Gündem X-Twitter hesabını takip edebilirsiniz. Takip Et
