Bölgedeki çatışmaların havacılık sektörüne etkisi yalnızca operasyonel değil; aynı zamanda ekonomik ve güvenlik boyutlarıyla da ciddi bir tehdit oluşturuyor. Osprey Flight Solutions verilerine göre, 2001 yılından bu yana altı ticari yolcu uçağı kazara düşürüldü, üçü ise benzer tehlike atlattı.
İsrail yönetimi, Tahran’ın nükleer silah kapasitesini engellemek amacıyla uzun soluklu bir askeri operasyon başlattığını duyurdu. İlk hedefler arasında nükleer tesisler, balistik füze üretim merkezleri ve askeri üsler yer aldı. İsrail’in bu açıklamasının ardından Ben Gurion Havalimanı ikinci bir duyuruya kadar kapatıldı. Hava savunma sistemleri, İran’dan gelebilecek misillemelere karşı tam teyakkuz durumuna geçti.
İsrail’in bayrak taşıyıcı havayolu şirketi El Al, tüm İsrail varışlı ve çıkışlı uçuşlarını geçici olarak durdurduğunu açıkladı. Aynı şekilde, İran resmi medyası da ülke hava sahasının kapatıldığını bildirdi.
Havayolu Şirketleri Kriz Moduna Geçti
İran’a yönelik saldırı haberlerinin yayılmasıyla birlikte, başta Emirates, Lufthansa ve Air India olmak üzere birçok havayolu şirketi İran hava sahasını kullanmaya devam ediyordu. Ancak gelişmelerin ardından bu şirketler ya uçuşlarını iptal etti ya da alternatif rotalara yöneldi. Şirketler, konuya ilişkin yorum taleplerine ise henüz yanıt vermedi.
Irak da sabaha karşı hava sahasını kapatarak tüm havaalanı trafiğini askıya aldı. Irak’ın doğu kesimi, Avrupa ile Körfez ülkeleri arasında uzanan en yoğun hava koridorlarından biri olarak biliniyor. Bu koridor üzerinde günlük onlarca sefer gerçekleşiyor.
Uçuş takip sistemleri, çok sayıda uçağın Orta Asya ya da Suudi Arabistan rotalarına yönlendirildiğini ortaya koydu. Safe Airspace adlı platforma göre, durum halen gelişme aşamasında ve bölgedeki havayolu operatörlerinin “yüksek dikkatli” olmaları gerekiyor.
Yönlendirilen ve Askıya Alınan Uçuşlar
Dubai’ye iniş yapması gereken bazı uçuşlar, sabaha karşı farklı havalimanlarına yönlendirildi. Örneğin, Manchester-Dubai seferi İstanbul’a, Belgrad kalkışlı bir flydubai uçağı ise Ermenistan’ın başkenti Erivan’a iniş yaptı.
Düşük maliyetli havayolu firması flydubai, İran, İsrail, Amman, Beyrut ve Şam’a olan tüm uçuşlarını geçici olarak durdurduğunu ve bazı seferlerin ya iptal edildiğini ya da rotalarının değiştirildiğini duyurdu.
Ticari Havacılık Savaş Alanına Dönüyor
Bölgedeki hava sahaları, Ekim 2023’ten bu yana devam eden İsrail-Filistin çatışması nedeniyle sık sık insansız hava araçları ve füze tehditleriyle karşı karşıya. Bazı pilotlar, uçuş sırasında füzeleri çıplak gözle görebildiklerini raporladı.
Geçtiğimiz yıl Kazakistan ve Sudan’da uçaklar silahlı saldırılarla düşürülürken, bu olaylar daha önceki felaketleri akıllara getirdi: 2014’te MH17 sefer sayılı Malezya uçağının Ukrayna üzerinde düşürülmesi ve 2020’de Tahran’dan kalkan PS752 sefer sayılı Ukrayna uçağının İran tarafından vurulması gibi trajediler hâlâ hafızalardaki yerini koruyor.
