Portekiz, ABD yapımı F-35 savaş uçaklarını satın alma planlarını askıya alarak Avrupa üretimi alternatiflere yöneldi. Airbus, Portekiz’e Eurofighter Typhoon tedariki için resmi teklife hazırlanıyor.
Avrupa havacılık devi Airbus, ABD’nin F-35 gizli savaş uçağına Avrupa merkezli bir alternatif arayışına giren Portekiz’e Eurofighter Typhoon satışını hedefliyor.
Fransız Dassault Rafale ve İsveçli Saab Gripen-E/F uçakları da Portekiz’in yeni savaş uçağı tedarik yarışında Airbus’ın rakipleri arasında yer alıyor.
Portekiz, F-35 Planını Reddetti
Portekiz, F-16A/B filosunun yerine F-35A almayı planlarken, Mart 2025’te aldığı kararla bu süreci durdurdu.
Savunma Bakanı Nuno Melo, yaptığı açıklamada ülkesinin “Avrupa savunma sanayiine yönelme” kararı aldığını belirterek, “Özellikle Avrupa üretimi bağlamında dikkate alınması gereken birkaç seçenek var” dedi.
Portekiz, F-35’in yüksek bağımlılık içeren yazılım ve bakım altyapısı nedeniyle operasyonel özerklik riskini de göz önünde bulundurdu.
Airbus, Portekiz ile Anlaşma İmzaladı
Airbus Defence & Space, 27 Ekim 2025’te Portekiz Havacılık, Uzay ve Savunma Sanayii Kümesi (AED) ile bir Mutabakat Zaptı (MoU) imzaladı.
Anlaşma, Portekiz Hava Kuvvetleri’nin F-16 filosunun yerine Eurofighter Typhoon tedarik edilmesine yönelik ortak bir endüstriyel teklif hazırlığını kapsıyor.
Airbus Defence & Space Avrupa Bölge Başkanı Jose Luis de Miguel, anlaşmaya ilişkin şu açıklamayı yaptı:
“Avrupa egemenliği ve endüstriyel özerklik, stratejimizin merkezinde yer alıyor. Eurofighter, Portekiz’in savaş uçağı modernizasyonu için en uygun ve sürdürülebilir seçenektir.”
Airbus, Portekiz’de yerel üretim ve endüstriyel iş birliği imkanlarını da değerlendiriyor. Şirket, bu iş birliğinin yaklaşık 1.600 kişilik istihdam yaratma potansiyeline sahip olduğunu belirtti.
Eurofighter Konsorsiyumu Güçleniyor
Eurofighter Typhoon Konsorsiyumu, Airbus’ın liderliğinde Almanya, İspanya, Birleşik Krallık ve İtalya tarafından yönetiliyor.
Airbus, Almanya ve İspanya adına %46’lık çoğunluk hissesine, İngiliz BAE Systems %33, İtalyan Leonardo %21 paya sahip.
Typhoon, son iki yılda yeniden küresel ivme kazandı.
2024-2025 döneminde 80’den fazla yeni sipariş aldı; Türkiye de 20 adet Eurofighter alımıyla konsorsiyumun 10. operasyonel üyesi olmaya hazırlanıyor.
Portekiz Neden F-35’ten Vazgeçti?
Portekiz Hava Kuvvetleri, başlangıçta F-35A için olumlu raporlar sunmuş, uçağın 5. nesil gizlilik kabiliyeti ve NATO entegrasyonu nedeniyle projeye sıcak bakmıştı.
Ancak 2024 sonlarında, ABD kontrolündeki bakım ve yazılım sistemleri üzerindeki kısıtlamalar ve Trump yönetiminin NATO’dan geri çekilme söylemleri sonrası karar değişti.
Savunma Bakanı Nuno Melo, bir röportajda şunları söyledi:
“Jeopolitik ortamı göz ardı edemeyiz. ABD’nin NATO içindeki tutumu bizi daha öngörülebilir müttefiklerle çalışmaya yöneltti. Avrupa üretimi, stratejik özerklik açısından daha güvenli bir tercihtir.”
Avrupa’nın Kendi Kanatları
Portekiz’in bu kararı, Avrupa’da savunma özerkliği kavramının güçlendiği bir döneme denk geliyor.
Birçok ülke, ABD’ye stratejik bağımlılığı azaltmak için Avrupa üretimi savaş uçaklarına yöneliyor.
Eurofighter İçin Yeni Dönem
Uzmanlar, Portekiz’in Eurofighter seçeneğine yönelmesi halinde, Typhoon’un F-35’e karşı Avrupa’daki konumunu güçlendireceğini belirtiyor.
Eurofighter Typhoon, çok rollü (multi-role) kabiliyeti, 4.5. nesil sensör füzyon sistemi ve gelişmiş Avrupa silah entegrasyonu ile öne çıkıyor.
Yeni ihracat anlaşmaları, uçağın küresel arenada yeniden doğuşu olarak (renaissance) yorumlanıyor.
Airport Gündem X-Twitter hesabını takip edebilirsiniz. Takip Et
